Μοντέλο κοινωνίας;

Το Κιμπούτς Γιοτβατά κρατάει την πολύ-πολιτισμικότητα ως σημείο αναφοράς της ύπαρξής του. Κάθε μεσημέρι, στην κοινή τραπεζαρία ένα απίστευτο μείγμα ανθρώπων, από όλες τις γωνιές του κόσμου, ανακατεύεται στα μακριά τραπέζια, τρώει από το ίδιο πιάτο, πίνει νερό από την ίδια κανάτα. Συζητάει, γελάει, συμφωνεί, διαφωνεί, συνεννοείται, συνεργάζεται, συνυπάρχει.

Εβραίοι της Βόρειας και της Νότιας Αμερικής, αλλά και της Υεμένης, της Αγγλίας, Ρωσίας, της Πολωνίας, που διάλεξαν έναν εναλλακτικό τρόπο ζωής και εγκαταστάθηκαν εδώ. Φαίνονται όλοι ξένοιαστοι και χαρούμενοι. Η περιοχή εδώ, δεν είναι κοντά σε «καυτές ζώνες» (πχ. Λίβανος, Γάζα, Δυτική Όχθη), αλλά τέρμα νότια, στον κόλπο του Ειλάτ, στα πιο «φιλικά» σύνορα του Ισραήλ: Την Αίγυπτο και την Ιορδανία. Το κλίμα από τα πολεμικά μέτωπα δεν φτάνει εδώ. Η φωνή του Ναχμαντινετζάντ δεν ακούγεται. Η ζωή κυλάει ήσυχα, ειρηνικά, χωρίς πολλές τηλεοράσεις και ειδησεογραφία.

Στις ίδιες καρέκλες της τραπεζαρίας, ανακατεμένοι με τους Κιμπούτσνικς, εθελοντές από όλο τον κόσμο. Ανάμεσα στους 35 που είμαστε εδώ, μετράω 15 εθνικότητες: Η.Π.Α., Εκουαδόρ, Μεξικό, Αργεντινή, Αγγλία, Γαλλία, Φινλανδία, Ελλάδα, Ουγγαρία, Ινδία, Ιαπωνία, Κορέα, Νότιος Αφρική, Ισπανία, Τουρκία. Όλες οι ηλικίες, από 18 χρονών μέχρι 35, αγόρια και κορίτσια. Όλες και όλοι δείχνουν να έχουν μια δόση τρέλας, μια «σκαστή» εκκεντρικότητα. Σίγουρα – για να αφήσεις το σπίτι σου στη άλλη άκρη της γης και να έρθεις στην έρημο Νέγκεβ να αρμέγεις αγελάδες…

Μαζί μας είναι και καμιά δεκαριά πολιτικοί πρόσφυγες από το Σουδάν. Αυτοί έχουν τη δική τους ιστορία. Ξέφυγαν από την Ισλαμιστική κυβέρνηση, αρχικά έμειναν στην Αίγυπτο κι από ‘κει Βεδουίνοι δουλέμποροι τους «πέρασαν» στο Ισραήλ. Αμέσως μετά, οι ίδιοι οι δουλέμποροι τους «έδωσαν» στην αστυνομία, η οποία έκανε «τυχαία» έφοδο στο διαμέρισμα που είχαν καταλύσει, τρεις μόλις ώρες μετά την άφιξή τους. Και μετά, φυλακή, παρέμβαση ΟΗΕ, Κιμπούτς Γιοτβατά.

Ο πιο μεγάλος σε ηλικία από αυτούς, ο Ντάνγκ, 46 ετών, έχει δώσει συνεντεύξεις μέχρι και στο CNN, το TIME κά. διεθνή Media. Εδώ μένουν μέχρι να φύγουν, αντί για να κρατούνται από την αστυνομία: Ο ΟΗΕ έχει αναλάβει να τους βρει τη χώρα που θα τους δεχθεί για μόνιμα, πιο πιθανές είναι η Αυστραλία και ο Καναδάς. Η απόφαση γι’ αυτούς αναμένεται μέσα στο 2007, στο Γιοτβατά ζουν εδώ και ενάμιση χρόνο και μετά απ’ όσα πέρασαν, νιώθουν πως είναι στον Παράδεισο. Και είναι.

Κι ακόμα, Ταϊλανδοί και Ινδοί εργάτες στις αγελάδες και στα χωράφια, που δεν ανακατεύονται, όμως, ποτέ με όλους τους υπόλοιπους. Τρώνε σε μεγάλες παρέες με τους ομοεθνείς τους, μοιράζονται πάντα το ίδιο τραπέζι. Πήγα πολλές φορές να κάτσω μαζί τους. Με υποδέχονται με πλατιά χαμόγελα, ενώ οι Ινδοί με χαιρετούν ένας – ένας, με χειραψία. Τα κορίτσια είναι πιο ντροπαλά, κοιτάζουν χαμηλά όταν σε χαιρετούν – η Ανατολή, από την Ελλάδα και πέρα, τα «κρατάει» αυτά…

Οι Ταϋλανδοί τρώνε πολύ ψάρι, ρύζι και σαλάτα. Συχνά μαγειρεύουν στα δωμάτιά τους, τις δικές τους γεύσεις και σου «σπάνε» τη μύτη. Οι Ινδοί είναι μακράν οι πρωταθλητές στο Ίντερνετ. Γύρω στους 30 συνολικά (20 εργάτες και 10 εθελοντές), πρέπει να κάθονται το λιγότερο 3-4 ώρες την ημέρα ο καθένας μπροστά στην οθόνη, με πολύ chat στο msn και περιπλάνηση. Η αλήθεια είναι ότι δεν περίμενα τέτοια εξοικείωση με το Διαδίκτυο από 19χρονα παιδιά μιας χώρας που αντιμετωπίζει τεράστια προβλήματα φτώχιας και αναλφαβητισμού. Κι όμως, η Ινδία είναι online.

Το Γιοτβατά επιδιώκει την διάδραση, το μπόλιασμα με τον πλανήτη. Κάθε μέρα. Στο πρωινό, στη δουλειά, στο μεσημεριανό, στις εκδηλώσεις, στα σπορ, στο δείπνο. Προβάλει την διαφορετικότητα, ρίχνει τον προβολέα στις εθνικές κουλτούρες. Είναι αυτό το στοιχείο που το κάνει να ξεχωρίζει από ένα οποιοδήποτε χωριό, οπουδήποτε. Είναι αυτό το στοιχείο που το κάνει ένα ξεχωριστό Κιμπούτς, σε σχέση με άλλα.

Είναι αυτό που του δίνει ζωντάνια, φρεσκάδα, δημιουργικότητα, έμπνευση, θετική ενέργεια. Μόλις 50 χιλιόμετρα από το υπερ-τουριστικό Ειλάτ, είναι μια μικρή, αλλά παγκόσμια κοινότητα 600 ανθρώπων, που ζει σε έναν άλλο κόσμο. Χωρίς ενοίκια, λογαριασμούς, τράπεζες και άγχος επιβίωσης. Χωρίς εγκληματικότητα, διαφθορά, στρες και αγωνίες. Χωρίς φανατισμούς, μίσος, αδικίες και διακρίσεις. Εδώ πλέον φαίνεται ξεκάθαρα ότι το Κιμπούτς, αυτή η ακραία (ακόμα και για την εποχή της) κομμούνα, όχι μόνο έχει λόγο ύπαρξης στον 21ο αιώνα, αλλά έχει πολλά ακόμα να πετύχει και να διδάξει…

«Ρατσισμός εδώ; Όχι, όχι» μου είπε ο Ντάνγκ ένα βράδυ που τον ρώτησα αν αισθάνεται ότι τον βλέπουν με διαφορετικό μάτι. «Αφού δεν υπάρχουν ΧΡΗΜΑΤΑ εδώ, όλοι είμαστε ίσοι και κανείς δεν θέλει και δεν έχει λόγο να εκμεταλλευτεί κανέναν». Αυτή την παρατήρησή του, την κράτησα στο μυαλό μου. Δεν είναι η διαφορετικότητα και το ανακάτεμα των φυλών που φέρνει τον ρατσισμό. Είναι το ΧΡΗΜΑ. Δείτε το παράδειγμα του Γιοτβατά – οποιαδήποτε διάκριση εδώ, είναι απλά αδιανόητη.

Θα επανέλθω σύντομα σ’ αυτό…